Paroles de prêtre
Le prêtre N'Guyen Van Dông a célébré le 4 mars 2001 (période du carême) une messe dans la Cathédrale Notre Dame à Saïgon, voici le contenu de son sermon ( voir plus bas la traduction "Française" ! )
Bài giảng mùa Chay
Do Linh Mục Nguyễn Vân Ðông giảng tại nhà thờ Ðức Bà, Sài gòn vào mùa Chay ngày 4 tháng ba năm 2001.
Kính thưa quý ông bà, anh chi. em,
Thật là xúc động khi tôi được giảng bài Tin Mừng trong mùa chay này tại nhà thờ chánh toà. Tôi tôi thú thật với quý anh chị em là đứng trước cảnh tráng lệ, đẹp đẽ sang trọng trong nhà thờ này, rồi so với cảnh nghèo trong xứ cao nguyên nơi tôi phụ trách, thật là một trời, một vực . Vì vậy nên quả là tôi có hơi bị "khớp". (cười) Quý anh chị em chắc có biết , nói về tỉnh Kon tum, phải nói tôi xin tự hào khoe rằng, xứ tôi phụ trách cái gì cũng nhất, lớn nhất, có người dân tộc đông nhất, có nhiều đồng bào từ khắp mọi miền về nhiều nhất , có nhiều rừng núi nhất và nghèo nhất . (cười) Tôi làm linh mục đã hơn ba chục năm . Tôi xin được giới thiệu trước anh chị em. Như cha Sở vừa rồi có nói , tôi là người trẻ nhất trong số các cha tại Kon tum. Năm nay tôi vừa tròn 61 tuổi (cười). Tính từ ngày giải phóng đến bây giờ. Địa phận tỉnh Kon Tum có được 4 cha mới , tổng số các cha trong toàn tỉnh là 30 , chết hết 7 cha, có thêm 4 cha, mà hầu hết các cha đã rất già, do vậy mà thưa anh chị em, vậy là chúng tôi thiếu linh mục trầm trọng (lặng im) Nói chung thì tôi trẻ nhất, dù có hơi già nhưng được việc là tôi chưa phải vào nhà thương hay uống thuốc , nên cũng phải gồng mình lên cáng đáng mọi việc. Như ở giáo xứ Sa thầy nơi tôi đã phụ trách. Có tất cả là 4 cha, một chánh xứ, 77 tuổi, yếu nhiều, còn lại hai cha, một ông thì nằm liệt giường, một ông bị ung thư giai đoạn cuối, nên chỉ có còn mỗi mình tôi (cười)
Tình hình là các cha già yếu, lại bị đủ thứ bệnh, thôi thì ông liệt cột sống nè, ông ung thư nè, ông lại bị tiểu đường ... ... do vậy mà công việc nhiều lắm, ờ, nhiều nhưng mà vui lắm, vui lắm. Anh chị em có biết là tỉnh Kon tum từ thị xã quét một bán kính xung quanh ra toàn tỉnh là 70 cây số, do vậy mà xứ tôi thì tha hồ đi, đi mệt thôi. Đi mà rất vui, vui vì giúp đỡ được nhiều người. Anh chị em cũng biết là Kon tum là tỉnh có số lượng người phong cùi nhiều nhất nước. Tôi là người trẻ nhất, có sức khoẻ nhất , nên được giao việc phụ trách người bệnh phong cùi, vì vậy mà tôi hay đến thăm họ lắm .
Như lúc nãy tôi có nói với anh chị em, Kon tum là tỉnh có đến 180 ngàn người công giáo, có 70 phần trăm là người dân tộc, sống rãi rác khắp nơi. Đi không từ giáo xứ này qua giáo xứ khác cũng mệt rồi. Huống chi bây giờ đi thăm người bịnh mà cả tỉnh chỉ có mình tôi. Các anh chị em, đồng bào sinh sống ở đây nghèo lắm, có thể nói là nghèo nhất nước. Tôi nhớ có lần tôi vào thăm một buôn làng, già làng nói:" Ơ, Bab ơiiii, Bab nói tôi nghèo haa, Kô, Baa mới nghèo, vì Ba khổ, chứ chúng tôi nghèo quá rồi, nghèo quen rồi, nghèo riết nên không thấy nghèo nữa, khổ quen rồi, cho nghèo luôn . "!!!!. (chú thích : người dân tộc vùng này gọi vị linh mục công giáo là Bab) . (im lặng)
Có lần, anh chị em có biết là tôi lội bộ 12 cây số để vào thăm một buôn người dân tộc, họ có tục lệ là đối với người bị phong cùi, làng sẽ cất nhà riêng trong rừng cho ở, không cho ở chung. Mà đồng bào nghèo quá, khổ quá, nên cái nhà của họ đã không ra gì, giờ thì họ lại cất nhà cho người cùi ở, thật là không gọi là nhà, phải gọi là ổ mới đúng hơn, mà chỉ một mùa mưa là rách nát. Tôi mỗi lần đến thăm họ phải cúi sát đầu, lom khom mới vào
" nhà " họ được. Thấy tôi đến, họ mừng lắm anh chị em à, họ cứ nhìn tôi họ cười, họ nói Bab
đến thăm con là quý lắm, mừng lắm, họ cười mà tôi khóc anh chị em ơi. (khóc) (chú thích: lúc này cả nhà thờ chánh toà im lặng và khóc theo vị linh mục). Họ nghèo quá, lại cùi, neân toâitặng họ vật gì của giáo dân góp cho tôi, là họ mừng lắm, cứ giữ khư khư ép vào ngực như sợ bị mất đi . ( khóc).
Có một lần vào "nhà" một người cùi, họ nói với tôi: Bab ơi, Bab cho con xin một tấm, ờ miếng nilon đi, Bab có Bab cho con xin đi, một miếng thôi, để con che cái gường con nằm thôi, che chổ con nằm thôi . một miếng thôi, để con che cái gường con nằm thôi, che chổ con nằm thôi . Bab ơi, mấy hôm nay mưa quá, cả nhà con, chổ nào cũng dột, lạnh quá, ướt quá con không ngủ được Bab ơi . (khóc) Khổ lắm anh chị em à, họ nghèo mà lại không có học hành gì, nên muốn giàu cũng không được, họ chỉ biết đếm đến 100 là hết. Các anh chị em có thể tưởng tượng nổi là họ cầm tờ 100 ngàn, họ mua chai nước mắm 37 ngàn, họ không biết nhận lại bao nhiêu, đưa bao nhiêu thì họ nhận bao nhiêu, vậy đó. Đã nghèo, lại không được học, sống chỉ bám vào đất mà sống, nên giàu sao được. Cứ mỗi lần từ thị xã lên thăm họ, tôi cứ cố tìm chỗ nào có thức ăn rẻ nhất mà mua cho họ. Ví dụ như ở đây , tôi thấy một ký ruốc là 20 ngàn, nhưng ở Phan thiết chỉ bảy ngàn thôi .Tôi là người Bình Định, dân miền trung cũng nghèo đói quá mà tha phương đến tận Kon tum, nên tôi rành lắm. Ở Kon tum, nhiều đồng bào mình nghèo quá khắp bốn phương về sinh sống, Bắc có, Trung có, Nam có, nhưng đều nghèo như nhau, lại tốt nữa, nên tôi đề nghị họ giúp gì , dù họ nghèo, họ cũng ráng giúp nhiều lắm. Tôi cứ lang thang khắp tỉnh , ờ có cá vụn, cơm khô, muối hạt, tôi cứ xin chỗ nào ngừời ta bán rẻ nhất là tìm đến xin mua cho họ. Có lần, có một số bạn nói với tôi, chúng con có ít tiền, Cha mua ít đồ tặng họ đi Cha. Tôi liền mua nhiều thứ rẻ, gói thành từng gói nhỏ. Như cá khô thì tôi gói theo ký, cứ một ký là một gói. Tôi đem cho họ, họ mừng lắm. Khi đến một xã, khi tôi đã phát hết quà, còn lại trong giỏ mấy ký cá khô, lại gói trong các gói giấy bóng vui mắt, nên trẻ con cứ theo tôi nhìn, ánh mắt của chúng ra vẻ thèm lắm, nhưng chúng không nói. Tôi hỏi, các con thích không, chúng gật đầu, tôi xuống xe ngay và phát hết mấy ký cá khô còn lại, đây, con một ký, con một ký. Chúng nhìn tôi chăm chăm, hai tay ôm bọc cá khô cứ hỏi tôi hoài:- Bab ơi , Bab cho con thiệt hả Bab ?- Ư , Bab cho con thiệt mà. - Bab cho con à, Bab cho con thiệt hả Bab, Bab cho con thiệt hả Bab ?
Thưa anh chị em, có đến những vùng này mới thấy hết cái khổ cùng cực của người dân nơi đây. Tôi cứ tự hỏi là nếu mà tôi đem mấy ký cá khô này tặng các giáo xứ nơi gần đây, chắc các bạn sẽ nói , ông Cha này bị Khùng ?! . Thế đấy thưa anh chị em. Tôi muốn nói rằng , chúng ta đối với những người nghèo , người bịnh, trong khả năng của chúng ta, không cần nhiều, mỗi người, một ít thôi . Thưa anh chị em, một ít thôi, một tấm nylon nhỏ, một ký cá khô, giúp cho họ bớt khổ, họ mừng lắm thưa anh chị em. Thưa quý ông bà, anh chị em. Tôi mong rằng tất cả chúng ta sẽ sống đẹp hơn lên trong mùa chay năm nay, để xứng đáng với đức hy sinh quên mình của Thiên Chúa .
Amen
LM Nguyễn Vân Ðông
Traduction:
Je suis très ému et très heureux de vous rencontrer et de parler, en cette saison de carême, dans cette Cathédrale. Devant cette belle Cathédrale, pleine d'or et de lumière, par rapport à notre paroisse des hauts plateaux, c'est comme le ciel et la terre, je suis très impressionné ! (rire) Est-ce que vous savez, quand on parle de Kon Tum, je me sens flatté pour parler de ma province, j'emploie toujours des superlatifs : ma province est la plus peuplée en ethnies, rassemblant des gens venus de tous les coins du pays, la forêt la plus dense du pays mais aussi la région la plus pauvre... (rire)
Je suis prêtre depuis plus de 30 ans. Je suis le plus jeune des curés de Kon Tum, j'ai tout juste 61 ans (rire). Depuis la libération, Kon Tum compte 4 nouveaux prêtres, totalisant ainsi 30 prêtres, dont 7 sont décédés, nous manquons ainsi cruellement de prêtres, (silence) Je suis le plus jeune parmi les prêtres, un peu fatigué mais je ne suis pas encore hospitalisé ou malade, je dois tout faire, comme au Diocèse. Il y a 4 prêtres : le principal 77 ans, très faible, 2 autres prêtres, l'un grabataire. L'autre atteint de cancer au stade terminal, il ne reste que moi comme prêtre valide !(rire) Le problème est que les prêtres sont vieux, l'un souffre de rhumatisme, l'autre cancéreux, l'autre diabétique. Nous avons beaucoup de travail, mais quand même ça nous procure beaucoup de joie !
La province de Kon Tum a un périmètre de 70 Km, on marche beaucoup et vous savez aussi qu'à Kon Tum il y a beaucoup de lépreux, comme je suis encore en bonne santé, je suis le seul à qui on confie la tâche de leur rendre visite et de les soigner. Kon Tum compte en ce moment 180.000 catholiques dont 70 % de minorités ethniques vivant éparpillées dans la province. Cela prend beaucoup de temps pour visiter les malades. Les gens ici sont parmi les plus pauvres du pays.
Je me souviens une fois dans un village, un vieil homme m'appelle : Bab (nom donné au prêtre par les ethnies), tu dis que je suis pauvre et malheureux, mais c'est toi qui est malheureux tandis que moi je suis tellement pauvre que je suis habitué à notre pauvreté et au malheur. Une fois j'ai marché pendant 12 km pour rendre visite à un lépreux, suivant la tradition les villageois construisent pour lui spécialement une petite hutte isolée dans la forêt pour qu'il ne se mélange pas aux autres. La petite hutte c'est trop dire, en vérité c'est un petit trou, j'ai du me plier en deux, baissant bien la tête pour pouvoir rentrer. Quand ils m'ont vu entrer ils ont éclaté de rire et me disent qu'ils sont très touchés par ma visite, et je pleurais (en ce moment les gens de l'église restent silencieux et pleurent avec le prêtre)
Comme ils sont très pauvres, ils apprécient beaucoup les cadeaux que je récolte aux chrétiens et que je leur donne, ils serrent les cadeaux contre leur poitrine de peur de les perdre ! Une fois, j'étais dans la maison d'un lépreux, il me demande : Bab, peux-tu me donner un morceau de nylon pour protéger mon lit ?. Bab ôi ! il pleut sans cesse depuis 4 jours, l'eau rentre partout dans la maison, il faisait froid je n'ai pas pu dormir, il pleure. Ils sont malheureux mais en plus, ils ne savent pas lire, ils ne peuvent pas travailler pour s'enrichir, ils ne savent compter que jusque 100.
Une petite anecdote : ils ont un billet de 100.000 piastres, ils achètent 1 litre de nuoc-mam à 37.000 piastre, ils ne savent pas compter, ils acceptent la somme qu'on leur rend sans se poser de questions ! Ils vivent des travaux de culture, qui n'apportent pas beaucoup d'argent. Chaque fois que je leur rend visite, je choisis les produits les moins chers pour eux, par exemple : 1 kg de ruocs coûte 20.000 dong à Pleiku et 7.000 à Phan thiêt (300 km de séparation). Je suis originaire de Binh Dinh, les gens du centre sont aussi très pauvres, je suis habitué. A Kon Tum il y a toutes sortes de gens, ils viennent de toutes les provinces du pays, le Tonkin, le Sud, le Centre. Ils sont malheureux, mais quand je leur demande de donner quelque chose pour les autres, ils donnent avec bon cœur. Je parcours les provinces, je cherche les produits les moins chers, par exemple le poisson séché, le riz, le gros sel.
Une fois des amis me disent qu'ils ont un peu d'argent, ils me le donnent pour que j'achète des produits pour eux, j'ai fait des petits paquets de 1 kg. Ils sont très contents de les avoir. Une fois dans un village, comme il me reste quelques kg de poissons séchés, enveloppés dans du papier étincelant les enfants me suivent, une lueur d'espoir et d'envie dans leurs yeux, mais ils n'osent pas le dire. Je leur demande : vous aimez les cadeaux, ils hochent leur tête, je descend de voiture et je leur distribue les paquets qui restent. Ils me regardent fixement, ils serrent le paquet de poisson séché contre leur poitrine en me demandant sans cesse : Bab ôi ! Bab me donne vraiment ??? Je leur répond oui, je vous donne vraiment, plusieurs fois aussi ! Ils me croient vraiment.
Mes chers amis il faut venir dans cette région pour connaître la vraie misère des gens. Je me demande: si je viens dans Saigon vous voir et vous offrir quelques kg de poisson séché Peut-être vous vous demandez s'il n'est pas un peu fou !
Tout cela pour vous dire qu'avec les pauvres et les malades, par rapport à notre capacité, avec les gens malheureux, on partage un peu de tout, une petite toile de nylon, 1 kg de poisson séché, pour soulager leur misère, ils sont très heureux.
Chers amis, j'espère que nous allons vivre une belle saison de carême, cette année pour bien mériter les sacrifices de Jésus.
Amen !
Le prêtre Peter Van Dong